Plasterk met provincies op ramkoers

De Volkskrant opent vandaag met bovenstaande kop. Het nieuwe kabinet van VVD en PVDA besloot in al hun bezuinigingswoede de provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland samen te voegen tot een superprovincie en dan liefst ook nog binnen twee jaar. Men stuit voorlopig op fel verzet. En om de eigenheid van onze provincie te schetsen en daarmee ook het verzet tegen de plannen van deze minister te verduidelijken, vandaag een stukje ontstaansgeschiedenis. (Bron: Provincie Flevoland)

 

Nederland bestond oorspronkelijk uit elf provin

cies. Maar op 1 januari 1986 is onze twaalfde provincie, Flevoland, feestelijk ingeluid.

Flevoland is natuurlijk niet uit het niets ontstaan. Waar nu Flevoland is, stroomde vroeger vooral water. Met hier en daar een eilandje. Zoals Wieringen. Marken. Schokland. Urk. Droog land tussen al dat nat. Op de eilanden en op het vaste land wist men: de zee geeft en de zee neemt. De schade bleef daarbij niet beperkt tot de schepen op zee. Ook het land kreeg het zwaar te verduren. Eeuwenlang had het water ons leven beheerst.

Zuiderzee temmen

Maar in de 17e eeuw draaiden we de rollen om. Waterbouwkundigen begonnen met begerige ogen naar de toenmalige Zuiderzee te kijken. Hendric Stevin, waterbouwkundig ingenieur kwam met het idee om de Zuiderzee te temmen. Hij wilde een dijk leggen van de kop van Noord-Holland langs de waddeneilanden naar de Groninger zeedijken. Een revolutionair idee…

Pas in de 19e eeuw lagen er plannen op tafel die technisch en financieel uitvoerbaar waren. Hierbij speelde vooral de Zuiderzee Vereeniging een zeer belangrijke rol. Deze vereniging liet eerdere aannames van de ingenieurs J. van der Toorn en C. Lely op hun waarde onderzoeken. En maakte de resultaten van deze onderzoeken publiek. Die publieke aandacht voor de plannen groeide naar ongekende hoogten toen de watersnoodramp van 1916 voor veel rampspoed zorgde. Iets waar de Zuiderzee Vereeniging handig op inspeelde… Met resultaat. Op 14 juni 1918 was de Zuiderzeewet (Wet tot afsluiting en droogmaking van de Zuiderzee) een feit.

Inpoldering in uitvoering

Plannen vragen om uitvoering. En dus beleefde op 1 mei 1919 de Dienst der Zuiderzeewerken haar oprichting. Om een jaar later te beginnen met de inpoldering. Als eerste was de dijk naar het toenmalige eiland Wieringen aan de beurt. Daarna werd het even stil rond de inpoldering. De oorzaak? Economische malaise. Gelukkig kon de Dienst snel de draad weer oppakken. Onze regering besloot toch dat er met volle kracht en inzet van Zuiderzeewerken moest worden doorgewerkt. En zo ontstond de Afsluitdijk, het pronkstuk van de Nederlandse weg- en waterbouw. De Wieringermeerpolder viel in 1930 als eerste van de vijf aan te leggen polders droog. Twee jaar later dichtten de arbeiders het laatste gat in de Afsluitdijk.
We namen afscheid van de Zuiderzee. En verwelkomden het IJsselmeer.

Gat in de dijk gesloten

De Noordoostpolder zou de eerste echte IJsselmeerpolder worden. Het dijktraject werd gekozen. En op 3 oktober 1939 gaven de Burgemeesters Keijzer van Urk en Krijger van Lemsterland elkaar een hand op het enkele minuten daarvoor gesloten gat in de dijk. Urk was eiland af. Een emotioneel moment voor de plaatselijke bevolking.
De vaart zat er goed in. Helaas zette de Tweede Wereldoorlog de rem op het vervolg. Maar niet voor lang. In 1949 konden de werkers de dijk aan de Overijsselse kant sluiten. Om vervolgens weer te beginnen met het droogmalen. In september viel de polder droog. Duizenden arbeiders grepen dit moment aan om te beginnen aan het zware handwerk in de polder. Ze staken liever hun energie in de poldergrond dan in de Nazi-oorlogsindustrie. De arbeiders gaven het nieuwe land zelfs een bijnaam: Nederlands Onderduikers Paradijs. Oftewel NOP.(Ook de vader van Jan heeft hier gewerkt als paardenknecht en om greppels te graven, eerst met de hand, later met de greppelfrees.)

Eerst Overijssel

Na de oorlog begon de voorloper van de Rijksdienst voor de IJsselmeerpolders met de uitgifte van grond. De eerste woonkernen kwamen van de grond. Emmeloord kon als eerste profiteren van de in de Wieringermeer opgedane ervaring. De nieuwe polder hoorde eerst bij de provincie Overijssel.

Land in zicht!

Na de Noordoostpolder begonnen de arbeiders met de aanleg van Oostelijk Flevoland. Deze polder moest de bevolking van de overvolle randstad opvangen. Dat was hard nodig. De verstedelijking in Noord- en Zuid-Holland nam zulke vormen aan dat er nieuw land nodig was voor woningbouw en recreatie. In de nieuw aan te leggen polder zou 25% van de grond dan ook geen landbouwbestemming krijgen. Daar had men immers de Noordoostpolder voor aangelegd… Na de voorspoedig aangelegde oostelijke polder (1957) volgde al snel de zuidelijke polder (1968). In de zuidelijke polder liep het gebruik van de grond voor landbouw terug naar 50%.

Hier wil ik wonen

Waar land is, is leven. En waar leven is, wordt gewoond. Vruchtbare grond voor gemeenten. Zo ook in de drie polders. Langzaam maar zeker ontstond hier een bestuurlijk gebied. Een nieuwe provincie. Hier geen opdeling tussen bestaande provincies. Nee, de inwoners van de zes gemeenten kozen bewust voor Flevoland. Een provincie met een eigen karakter. Een lichte provincie ook. Oftewel: met minder geld en meer mensen toch goed functionerend. De benjamin onder de provincies. Maar toch volwaardig.

En daarom ben ik van mening dat onze provincie moet blijven bestaan. Ze heeft haar eigen problematiek die totaal anders is dan de andere provincies, alleen al omdat hier veel meer mensen wonen dan er werkgelegenheid is. Er wordt op allerlei mogelijke manieren gewerkt aan het creëren van arbeidsplaatsen in de provincie zelf zodat het aantal forensen zal verminderen. Flevoland is geen overloopgebied meer voor de grote steden wat betreft huisvesting. Ook in toeristisch opzicht wordt een inhaalslag gemaakt.

En iedereen die in deze provincie woont, heeft daar bewust voor gekozen. Dat schaf je niet zomaar zonder meer af door je te laten opslokken door een stuk Randstad. En ik ondersteun het idee van de gemeente Dronten dat als het dan toch moet, dat de gemeente Dronten zich zal aansluiten bij hun oosterburen, de provincie Overijssel.  Ik zal het politieke spel hierover blijven volgen want het is nog lang niet gespeeld wat mij betreft.
Tot morgen!